21 Φεβρουαρίου 2011

Χειρόγραφο Βόϊνιχ


Το μυστηριώδες «χειρόγραφο Βόϊνιχ», ένα κείμενο αγνώστου συγγραφέα, γραμμένο σε μια ακατανόητη γλώσσα, ανακαλύφθηκε στην Ιταλία, από τον έμπορο παλαιών βιβλίων Βίλντριχ Βόϊνιχ, από τον οποίο πήρε το όνομά του. 

Έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον μιας πλειάδας ερευνητών, μέχρι και κρυπτογράφων, που προσπαθούν χωρίς επιτυχία, εδώ και χρόνια, να «σπάσουν» τους κώδικές του, που πιθανώς αφορούν αλχημικά μυστικά. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, εικόνες άγνωστων φυτών, γυμνών γυναικών και περίεργα αστρονομικά διαγράμματα.  

Το κείμενο περιέχει τελείως «εξωτικούς» χαρακτήρες, που μερικές φορές μοιάζουν με λατινικά γράμματα, αλλά στην πλειονότητά τους δεν θυμίζουν τίποτε που να έχει γραφεί στη Γη. Παρά τις πιο εξεζητημένες στατιστικές αναλύσεις των γραμμάτων, δεν έχει βγει κανένα νόημα μέχρι στιγμής. 

Τώρα, για πρώτη φορά, μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων, κατάφεραν να χρονολογήσουν με ακρίβεια το χειρόγραφο, χρησιμοποιώντας την μέθοδο του άνθρακα-14. Συμπέραναν ότι δημιουργήθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα, περίπου 100 χρόνια παλαιότερα από ό,τι πίστευαν μέχρι σήμερα οι περισσότεροι ερευνητές, μια χρονολογία που έρχεται να ανατρέψει διάφορες ιστορικές θεωρίες σχετικά με την προέλευση και τους διαδοχικούς κατόχους του μυστηριώδους χειρογράφου.

Η ακριβής χρονολόγηση κατέστη δυνατή, χάρη στο ραδιο-ισότοπο του άνθρακα-14. Ο άνθρακας-14 είναι μια σπάνια μορφή άνθρακα, που υπάρχει στο διοξείδιο του άνθρακα της γήινης ατμόσφαιρας, σε αναλογία μόλις ένα άτομο ανά 1 τρισεκατομμύριο άτομα άλλων πιο σταθερών και μη ραδιενεργών ισοτόπων άνθρακα, κυρίως του άνθρακα-12. Τα φυτά απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα συνεχώς και έτσι συσσωρεύουν στους ιστούς τους μικρές ποσότητες άνθρακα-14. Τα ζώα τρώνε τα φυτά και, με τη σειρά τους, «αποθηκεύουν» κι αυτά άνθρακα-14.

Όταν ένα ζώο ή φυτό πεθαίνει, τότε το επίπεδο του άνθρακα-14 μειώνεται με ένα σταθερό ρυθμό στο πέρασμα του χρόνου κι έτσι δημιουργείται ένα «ρολόι», που βοηθά στην χρονολόγηση ενός υπολείμματος, το οποίο προέρχεται από ζώα ή φυτά, στη συγκεκριμένη περίπτωση των σελίδων του χειρογράφου Βόϊνιχ, που προέρχονται από δέρμα ζώων. Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Αριζόνα πήραν, μετά από τη σχετική έγκριση της βιβλιοθήκης του πανεπιστημίου Γιέηλ, τέσσερα δείγματα από αντίστοιχες σελίδες του χειρογράφου, το κάθε ένα διαστάσεων ένα επί έξι χιλιοστά. Τα δείγματα αυτά κάηκαν στο εργαστήριο, ώστε να αφαιρεθούν άλλα υλικά και να μείνει μόνο ο άνθρακας που περιεχόταν σε αυτά.


 Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το βιβλίο αρχικά αποτελείτο από 272 σελίδες περγαμηνής, σήμερα όμως σώζονται λιγότερες..

Για τη δημιουργία του κειμένου και των εικόνων φαίνεται να έχει χρησιμοποιηθεί πένα-φτερό..Τα κείμενα του χειρόγραφου δεν έχουν βοηθήσει καθόλου στην κατανόηση του περιεχομένου σε αντίθεση με τις εικόνες, που αν και αυτές είναι ακατανόητες, έχουν βοηθήσει στο να προσδιοριστούν κάποιες πιθανές ενότητες του βιβλίου.Έτσι λοιπόν, ανάλογα με τις εικόνες, οι ενότητες είναι οι εξής: Βοτανική, Αστρονομική, Βιολογική, Κοσμολογική, Φαρμακευτική, Συνταγές φαρμάκων.

Στα κείμενα φαίνεται να μην υπάρχει στίξη, ενώ έχει διαπιστωθεί πως η αποτύπωση των λέξεων είναι πηγαία, αυθόρμητη. Από τη στατιστική ανάλυση του κειμένου έχει προκύψει πως οι λέξεις ακολουθούν την κατανομή μιας φυσικής γλώσσας, μιας γλώσσας που έχει αρκετές ομοιότητες με τις ευρωπαϊκές γλώσσες. Δεν υπάρχουν λέξεις με περισσότερα από 10 γράμματα ενώ εντοπίζονται και λέξεις με 1 ή 2 γράμματα που η κατανομή τους είναι αρκετά περίεργη. Επίσης λίγες είναι οι λέξεις που μοιάζουν με τη λατινική γλώσσα.

Οι ιδιοκτήτες του χειρόγραφου έχουν γίνει γνωστοί κυρίως μέσα από επιστολές που συνόδευαν το βιβλίο. Πρώτος φαίνεται να ήταν ο Γκέοργκ Μπάρες, ένας αλχημιστής που έζησε στις αρχές του 17ου αιώνα. Ούτε και εκείνος είχε καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει το χειρόγραφο, γι'αυτό μέσα από επιστολή του στον Αθανάσιο Κίρχερ (Ιησουίτης που είχε αποκρυπτογραφήσει πολλά Αιγυπτιακά ιερογλυφικά) ρώτησε την άποψη του και τις γνώσεις του για το κείμενο. Το γράμμα αυτό είναι μέχρι στιγμής η πρώτη αναφορά στο κείμενο.

Επόμενος κάτοχος του ο Γιαν Μάρτσι, ο οποίος δεν αρκέστηκε να στείλει μόνο επιστολή στον Κίρχερ, αλλά και το ίδιο το χειρόγραφο! Όμως από ότι φαίνεται και για τον Κίρχερ το βιβλίο παρέμεινε ένα "άλυτο σταυρόλεξο"..Έπειτα τα ίχνη του σπάνιου βιβλίου είναι αδιευκρίνιστα..λέγεται πως το χειρόγραφο παρέμεινε για σχεδόν δύο αιώνες στη βιβλιοθήκη Κολέτζιο Ρομάνο. Μέχρι που γύρω στο 1870 το βιβλίο βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Πίετερ Μπεξ (επικεφαλή των Ιησουιτών εκείνο το διάστημα), καθώς το χειρόγραφο έχει τον αριθμό καταλόγου της συλλογής του.

Το 1912 ο Βίλντριχ Βόϊνιχ αγόρασε 30 χειρόγραφα, ανάμεσα τους και το μυστηριώδες χειρόγραφο. Στα επόμενα χρόνια της ζωής του αφιερώνεται στην λύση του μυστηρίου του.. μάταια όμως όλα είναι υποθέσεις, όπως άλλωστε και σήμερα. Μετά το θάνατο του αφήνει το βιβλίο και την πολύτιμη έρευνα του στη γυναίκα του, που με τη σειρά της όταν πεθαίνει αφήνει το βιβλίο σε μια φίλη της, η οποία το πούλησε στον παλαιοπώλη Χανς Κράους, ο οποίος και το δώρισε, στην βιβλιοθήκη του Γιέηλ, όπου ανήκει μέχρι και σήμερα, καταλογογραφημένο σαν αντικείμενο MS408 της Βιβλιοθήκης Σπανίων και Χειρογράφων «Beinecke». Η πρώτη αναπαραγωγή του κυκλοφόρησε το 2005.


Θεωρίες πολλές και για τη γλώσσα του κειμένου και τους κώδικες της: κώδικας αντικατάστασης, μικρογραφία, τεχνητή γλώσσα, απάτη κ.α.

περισσότερα εδώ

πηγές

Δεν υπάρχουν σχόλια: