30 Οκτωβρίου 2010

Το μηνολόγιο ενός βιβλιοθηκονόμου





ή αλλιώς μήνας συνεδρίων ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών


01-10-2007 




03-10-2002 

Επίσημη Παρουσίαση της Ελληνικής Συνοπτικής Έκδοσης της Δεκαδικής Ταξινόμησης του Dewey 



13-10-2004 




15-10-2001




17-10-2001 




20-10-1999 

Αρχίζει το 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών



20-10-2003 

Πραγματοποιείται στο Βερολίνο το συνέδριο Ανοικτής Πρόσβασης στη Γνώση των Θετικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, όπου συντάσσεται και η σχετική Διακήρυξη (Berlin Declaration on Open Access to Knowledge in the Sciences and Humanities)



25-10-1993 

Ξεκινάει τις εργασίες του το 2ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών

25 Οκτωβρίου 2010

Tα κατεστραμμένα αρχεία της Κατοχής



απόσπασμα από τη συνέντευξη του ερευνητή κ. Χάγκεν Φλάισερ στην εφημερίδα Τα Νέα στις 23-10-2010 
 με τίτλο
&


Δυστυχώς πολλές αρχειακές ενότητες της Κατοχής παραμένουν απρόσιτες ή έχουν καταστραφεί στην Ελλάδα, τονίζει ο Φλάισερ. Στη διάρκεια της Χούντας τα «κόκκινα τεκμήρια» είχαν «εξαφανιστεί» για τους ερευνητές τόσο από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής όσο και από την Εθνική. Το 1975, με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Καραμανλή πολτοποιήθηκε το τεράστιο αρχείο του Εθνικού Γραφείου Εγκλημάτων Πολέμου το οποίο είχε ιδρυθεί το 1945. Αλλά και αρκετά χρόνια μετά την «Αλλαγή», πολλά αριστερά στόματα παρέμεναν φοβισμένα και κλειστά, ενώ πλήθος πολιτικών αντιμετώπιζε το δημόσιο αρχείο τους ως προσωπικό. Αυτές οι πόρτες αρχίζουν να ανοίγουν, με πολύ αργούς όμως ρυθμούς, και ο Φλάισερ δεν μπορεί να μη σχολιάσει το γεγονός ότι οι εκθέσεις των Νομαρχιών προς το υπουργείο Εσωτερικών για τα κατοχικά δρώμενα «χάθηκαν», όπως φημολογείται, κατά τη μετακόμισή του! «Το αισιόδοξο είναι ότι ενώ το 1984 ήμασταν ελάχιστοι στην Ελλάδα αυτοί που διερευνούσαμε συστηματικά τη δεκαετία του ΄40, τώρα- όπως συμβαίνει και διεθνώς - έχουμε πολλαπλασιαστεί».




 

21 Οκτωβρίου 2010

Only two can play (1962)


with Peter Shellers

John Lewis is bored by his librarian's job and henpecked at home. Then Liz, wife of a local counciller, sets her sights on him. But this is risky stuff in a Welsh valleys town - if he and Liz ever manage to consummate their affair, that is.  

18 Οκτωβρίου 2010

Ένα Πολυσυζητημένο & Πολυταξιδευμένο Αρχείο: Αρχείο ΚΚΕ



Παρακάτω επιχειρείται μια συνοπτική αναφορά στην περιπέτεια του Αρχείου του ΚΚΕ, βασισμένη στα άρθρα των κ.κ. Χουλιαράκη Δ. και Σταυρόπουλου Λ. στην εφημερίδα Το Βήμα στις 29-03-2009.

 Από τη «σκοτεινή» δεκαετία του 1950 χρονολογούνται οι ζυμώσεις για την οργάνωση του Aρχείου του ΚΚΕ και τη συγκρότηση ομάδων ειδικών για τη μελέτη του. Με εισήγηση του τότε επικεφαλής στο τμήμα διαφώτισης της Κεντρικής Επιτροπής Γρ. Φαράκου, δημιουργείται το 1959 ο τομέας ιστορίας και το κομματικό αρχείο στελεχώνεται από τους Θ. Παπαπαναγιώτου και Μ. Κάιλα. Από αυτό το υλικό, με δεκαετία «αιχμής» εκείνη του ΄40, απαρτίζεται το θυελλώδες, γεμάτο ανατροπές και περιπέτειες χρονικό του κομμουνιστικού κινήματος στη χώρα μας και στο εξωτερικό, που θα μπορούσε να διαβαστεί σα μυθιστόρημα. Χρονικό που απαρτίζεται από την πορεία του Aρχείου στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, τις απώλειες ντοκουμέντων, αποσπάσεις υλικού, ακόμη και λεηλασίες.

Το Μάρτιο του 1968, έναν μήνα δηλαδή μετά τη σημαδιακή για το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα 12η Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ στη Βουδαπέστη, η οποία οδήγησε στη διάσπαση του κόμματος και στη διαμόρφωση δύο πολιτικών και ιδεολογικών ρευμάτων, μια ομάδα κρούσης που εισέβαλε στο κτίριο όπου βρισκόταν το Αρχείο κατάφερε, βάσει ενός καλά καταρτισμένου σχεδίου, να αποσπάσει σημαντικό- από όγκο, αλλά και περιεχόμενο- μέρος του Aρχείου. Το Aρχείο στεγάζονταν στην ρουμανική πόλη Σιμπίου, σε ένα νεοκλασικό κτήριο. Το ΚΚΕ ειδοποίησε τη Μόσχα, η οποία ζήτησε  από τους Ρουμάνους να παραδοθεί το Aρχείο στον νόμιμο κάτοχό του, το ΚΚΕ (το εναπομείναν τμήμα του αρχείου στάλθηκε την ίδια χρονιά στο Ιβάνοβο, 300 χλμ. βορειοανατολικά της Μόσχας, ενώ η έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ μεταφέρθηκε στη Βουδαπέστη). Η ρουμανική πλευρά φέρεται να διεμήνυσε στους διαγραμμένους να φυγαδεύσουν το Aρχείο από τη χώρα εντός 10 ημερών, ειδάλλως θα ήταν αναγκασμένοι, λόγω των σοβιετικών πιέσεων, να το παραδώσουν οι ίδιοι στην αντίπαλη πλευρά. Το αποσπασμένο υλικό είχε μεταφερθεί αρχικά στην περιοχή Μπάλτα Αλμπα, έξω από το Βουκουρέστι.

Στη συνέχεια το Aρχείο βρέθηκε στα Σκόπια ύστερα από σχετικές επαφές και διαβουλεύσεις. Οι διαφωνίες του Τίτο με την ΕΣΣΔ, άλλωστε, λειτουργούσαν ως κοινός τόπος με τους «αντιφρονούντες» του φιλοσοβιετικού ΚΚΕ. Την εποχή εκείνη εικάζεται ότι υπήρξαν σημαντικές απώλειες ντοκουμέντων με ευαίσθητο περιεχόμενο, τα οποία και παρακρατήθηκαν και αναφέρονται στο λεγόμενο «μακεδονικό ζήτημα» και σε παλαιότερες θέσεις του ΚΚΕ επ΄ αυτού, το 1920-1930 (περί «ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας και Θράκης»), που αργότερα ανατράπηκαν, σε συνάρτηση με την ύπαρξη σλαβομακεδονικού προσφυγικού στοιχείου, η παρουσία του οποίου ήταν έντονη στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ).

Οταν τον Απρίλιο του 1988 το αρχείο ετοιμαζόταν προς επαναπατρισμό από τα Σκόπια για λογαριασμό της ΕΑΡ, όχι χωρίς την γκρίνια και τις έντονες αντιρρήσεις των Σκοπιανών, πάνω από 300.000 φύλλα συσκευασμένα σε 400 ευμεγέθη κιβώτια γέμισαν ένα ολόκληρο τριαξονικό φορτηγό! Είχε προηγηθεί μια περίοδος πραγματικού πολέμου εναντίον του υπευθύνου του αρχείου Παπαπαναγιώτου από τους Σλαβομακεδόνες- που ένας από τους πόλους του ήταν η διαπίστωση από το υλικό του αρχείου ότι το ελληνικό κόμμα ήταν άμεμπτο έναντι του ετέρου, γιουγκοσλαβικού μέρους, ενώ δεν θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί και το αντίθετο -, με αποκορύφωμα ο Παπαπαναγιώτου, όταν οι πιέσεις έγιναν αφόρητες, να τους απαγορεύσει την πρόσβαση σε αυτό. Επιστρατεύοντας όλη του την ευρηματικότητα, άλλαξε μάλιστα τις ετικέτες στα κουτιά των εγγράφων, ώστε σε περίπτωση απουσίας του οι επίδοξοι κλέφτες να μη βρουν αυτό που ζητούσαν. Εκείνη την εποχή άρχισε να φοβάται ακόμη και για τη ζωή του, καθώς οι αρχές εφάρμοζαν πλέον ανοιχτά ακραίες πρακτικές. Σε μια περίπτωση μετάβασής του στην Ελλάδα μάλιστα, κατά τον έλεγχο στα σύνορα, οι ασφαλίτες αφαίρεσαν ακόμη και τις ζάντες ψάχνοντας ως και στο εσωτερικό των ελαστικών κάποιο κρυμμένο κομματικό ντοκουμέντο που δεν θα ήταν ευνοϊκό για εκείνους. Λέγεται ότι είχε μεσολαβήσει και το ΠΑΣΟΚ ώστε να έχουν επιτυχή έκβαση των προσπαθειών επιστροφής του Aρχείου.

Για τον Περισσό ανέκαθεν το θέμα του Aρχείου, το οποίο είχε στα χέρια του το ΚΚΕ Εσωτερικού και κατόπιν η διάδοχη ΕΑΡ, για να καταλήξει το 1991 με πλήρες δικαίωμα κυριότητας στην αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) ήταν casus belli με την «αντίπερα όχθη». Αν και η σύγκλιση της ΕΑΡ με το ΚΚΕ υπό την σκέπη του ενιαίου Συνασπισμού το 1989 κήρυξε σιωπηρά ανακωχή των δύο «αιωνίων αντιπάλων» όσον αφορά την τύχη του αρχείου, για τον Περισσό παρέμενε πάντα το «κλεμμένο με γκανγκστερικό τρόπο», που του ανήκε. Ο Χ. Φλωράκης είχε θέσει προσωπικά το θέμα στον Φ. Ηλιού- εκ των συμμετασχόντων στη 12η Ολομέλεια και κατοπινό επικεφαλής, ως τον θάνατό του, των ΑΣΚΙ- όταν ο τελευταίος του παρέδωσε τον προσωπικό κομματικό φάκελό του, ζητώντας του τουλάχιστον να παραδοθεί στο ΚΚΕ αντίγραφο του αρχείου, κάτι που δεν έγινε (χονδρικά το τμήμα που αποσπάστηκε το 1968 από το ενιαίο αρχείο καλύπτει το 1/3, ενώ τα 2/3 παρέμειναν στο ΚΚΕ). Τα ΑΣΚΙ, το τμήμα του αρχείου που βρίσκεται στην κατοχή τους το κρατούν ανοιχτό σε όλους τους μελετητές και ερευνητές και προχωρούν στην ψηφιοποίηση του και την ελεύθερη διάθεση του. Το ΚΚΕ από την πλευρά του διαθέτει πρόσβαση σε τμήμα του αρχείου του μέσω του Επιμορφωτικού Κέντρου «Βιβλιοθήκη - Αρχείο Χαρίλαος Φλωράκης» και παράλληλα προχωρά στην σταδιακή ψηφιοποίηση του, στην έκδοση αποσπασμάτων του και κυρίως στην ολοκλήρωση της αποκατάστασης του υλικού που υπέστη μεγάλες φθορές από την πλημμύρα του 1994.

Η συνοπτική αυτή επισκόπηση της Ιστορίας του Αρχείου του ΚΚΕ, δεν έχει καμιά κομματική - πολιτική αφετηρία. Απλά κι μόνο, από επαγγελματική διαστροφή, μας έκανε εντύπωση το γεγονός ότι πρόκειται για μια σπάνια - αν όχι μοναδική-  περίπτωση σύγχρονου αρχείου, που έχει βρεθεί στην «πρώτη γραμμή της δημοσιότητας», που έχει «χυθεί αρκετό μελάνι» για χάρη του και που κάποιοι έχουν δώσει σημασία στο περιεχόμενο, τη συντήρηση και τη διάθεση του.

Και όλα αυτά σε μια εποχή που ενώ κυριαρχεί ο όρος «ψηφιοποίηση», στην Ελλάδα η στοιχειώδης οργάνωση των αρχείων φορέων κι οργανισμών εξακολουθεί να είναι υποτυπώδης, η διάθεση τους είναι προβληματική και συχνά επιλεκτική (βλέπε αρχεία του ΥΠΕΞ), η στελέχωση των υπηρεσιών αρχείων θυμίζει σε μεγάλο βαθμό το «μπάχαλο των σχολικών βιβλιοθηκών», με το Ανειδίκευτο Ανεπαρκές Αποσπασμένο προσωπικό. Και το κερασάκι στην τούρτα έχουν αρχίσει να «κυκλοφορούν στην πιάτσα» παραποιημένα σύγχρονα αρχεία, πάνω στα οποία στηρίζονται φιλόδοξες εκδόσεις εξωραϊσμού προσώπων και γεγονότων της σύγχρονης ιστορίας (αλίμονο στους ερευνητές και στους ιστορικούς).

Και όλα αυτά  σε μια εποχή που οι «επαγγελματίες» της ελληνικής αρχειονομίας είναι σταθερά προσανατολισμένοι από τη μια στην παλαιογραφία, από την άλλη στο πώς θα χώσουν το κεφάλι τους σε καμιά βιβλιοθήκη (είπαμε στα αρχεία δουλεύουν οι Άλλοι υπάλληλοι) και στην καλύτερη περίπτωση ασχολούνται με τη θεωρητική - επιστημονική «τεκμηρίωση» της Αρχειονομίας - Βιβλιοθηκονομίας.  

14 Οκτωβρίου 2010

Teleterm: Βάση Τηλεπικοινωνιακών Όρων


  Η Βάση Τηλεπικοινωνιακών Όρων TELETERM είναι τετράγλωσση (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά) και δημιουργήθηκε το 1990 από τον Υπεύθυνο της Μόνιμης Ομάδας Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ), Κώστα Βαλεοντή, ως βάση δεδομένων dBASE III-Plus, ενώ το 1999 μετετράπη, από τον ίδιο, σε Βάση Δεδομένων MS Access 97 και σήμερα είναι Βάση Δεδομένων MS Access 2000.

Από το 1996 και μετά στην προετοιμασία των όρων για την εισαγωγή τους στη Βάση έχουν συμβάλει - και συμβάλλουν ουσιαστικά - στελέχη του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ) και του Ελληνικού Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛΟΤ). Σήμερα η Υπηρεσία αυτή είναι η Υποδιεύθυνση Τυποποίησης και Τεχνικών Κανονισμών.

Η Βάση TELETERM σήμερα περιέχει περίπου 115.000 αντιστοιχίες ελληνικών-αγγλικών όρων, περίπου 3.900 αντιστοιχίες ελληνικών-αγγλικών-γαλλικών, 3.000 αντιστοιχίες ελληνικών-αγγλικών-γερμανικών όρων και 12.600 αρκτικόλεξα, ακρώνυμα και άλλες συντομογραφίες.

Η πρόσβαση και αναδίφηση στη Βάση Τηλεπικοινωνιακών Όρων TELETERM διατίθεται δωρεάν στο Ίντερνετ, με σκοπό να προωθήσει τη χρήση σύγχρονων ελληνικών τηλεπικοινωνιακών όρων από κάθε ενδιαφερόμενο τόσο μέσα στον τομέα των Τηλεπικοινωνιών όσο και ευρύτερα έξω από αυτόν, δεδομένης της σημερινής έντασης και έκτασης ανάπτυξης του τομέα αυτού στο πλαίσιο της Κοινωνίας της Πληροφορίας.



Υ.Γ. Υπενθυμίζουμε την ύπαρξη και λειτουργία του "Γλωσσάρι Νέων Τεχνολογιών και Βιβλιοθήκες"

8 Οκτωβρίου 2010

Συνεργατικό Ολοκληρωμένο Βιβλιοθηκονομικό Πρόγραμμα



Μια εδιαφέρουσα είδηση έρχεται από τον χώρο των ελληνικών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών. Στα πλαίσια της ψηφιακής σύγκλισης, κάποιες από τις βιβλιοθήκες των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της χώρας αποφάσισαν να αποδεσμευτούν από "κηδεμονία" και τα αδιέξοδα των εμπορικών ολοκληρωμένων βιβλιοθηκονομικών προγραμμάτων και να ενώσουν τις δυνάμεις τους με στόχο τη δημιουργία "Κεντρικής Υποδομής για την παροχή ολοκληρωμένου περιβάλλοντος βιβλιοθήκης ως υπηρεσίας (Integrated Library System a a Service - ILSaS)". Γεγονός που σημαίνει ότι προχωρούν στην ανάπτυξη ενός πλήρους βιβλιοθηκονομικού προγράμματος με την χρήση open source τεχνολογιών.

Στόχος τους λοιπόν η μετάβαση από τα επιμέρους τοπικά ολοκληρωμένα βιβλιοθηκονομικά συστήματα σε ένα κεντρικό συνεργατικό σύστημα, το οποίο οι βιβλιοθήκες - μέλη θα χρησιμοποιούν αυτόνομα αλλά και συνεργατικά, για τις κοινές τους δραστηριότητες.

Ο σχεδιασμός έχει αρχίσει και προβλέπει τη δημιουργία ενός εικονικού συστήματος βιβλιοθήκης (ILS) για κάθε ίδρυμα - μέλος, το οποίο θα είναι πλήρως παραμετροποιημένο στις ανάγκες του. Αναλυτικά θα περιέχει:
- Υπηρεσία συνεργαστικής καταλογράφησης (συνολικο & τοπικό επίπεδο)
- Υπηρεσία διαχείρισης χρηστών (τοπικό επίπεδο)
- Υπηρεσία κυκλοφορίας υλικού (τοπικό επίπεδο)
- Υπηρεσία συνδρομών και περιοδικών εκδόσεων (συνολικό & τοπικό επίπεδο)
- Υπηρεσία προσκτήσεων (τοπικό επίπεδο)
- Υπηρεσία διαχείρισης ηλεκτρονικών πηγών (συνολικό & τοπικό επίπεδο)
- Υπηρεσία διαχείρισης ψηφιακών πηγών (συνολικό & τοπικό επίπεδο)
- Υπηρεσία εξελιγμένης αναζήτησης καιι web 2.0 (τελικός χρήστης)
- Υπηρεσία διαχείρισης, παραμετροποίησης, στατιστικών στοιχείων και αναφορών (τοπικό επίπεδο) 
- Υπηρεσία ενοποιημένης αναζήτησηςη στους καταλόγους των ιδρυμάτων και στις ηλεκτρονικές πηγές του ΣΕΑΒ
- Υπηρεσία διαδανεισμού υλικού

Το πρώτο βήμα φαίνεται να έχει γίνει. 
Η εμπειρία πια υπάρχει. 
Η τεχνογνωσία θεωρείται δεδομένη.
Αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα χρειάζεται απο δω και πέρα, για να μπορούμε να μιλάμε για μια προσπάθεια που θα πάει τις ελληνικές βιβλιοθήκες ένα βήμα παραπέρα.

Υ.Γ. Αν γίνει αυτό το βήμα θα πρέπει να ακολουθήσει και το ΕΚΤ με το ΑΒΕΚΤ