27 Φεβρουαρίου 2009

Κλείνει η μοναδική στο νησί των Κυθήρων Παιδική και Εφηβική Βιβλιοθήκη

Ο Οργανισμός Παιδικών και Εφηβικών Βιβλίων (ΟΠΕΒ) είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού, ιδρύθηκε το 1979 και από το 1993 ως σήμερα υπάγεται στους εποπτευόμενους φορείς του ΥΠ.Ε.Π.Θ. (ν.2174/1993, Φ.Ε.Κ.210/Α /22.12.1993), επιχορηγούμενος εν μέρει από τον κρατικό προϋπολογισμό και εν μέρει από χορηγίες ιδιωτών. Ο φορέας αυτός δραστηριοποιείται, δημιουργώντας παιδικές βιβλιοθήκες και εκτελώντας προγράμματα σε αποκλεισμένες ή απομακρυσμένες περιοχές, καθώς και για ομάδες παιδιών που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό (π.χ. φυλακισμένα παιδιά). Σήμερα λειτουργούν 28 τέτοιες βιβλιοθήκες σε όλη την Ελλάδα, με αντίστοιχο αριθμό υπαλλήλων (28), που μισθοδοτούνται από τον Οργανισμό.
Στο Λιβάδι Κυθήρων ιδρύθηκε και λειτουργεί από το 1983 μία από τις βιβλιοθήκες αυτές, η μοναδική βιβλιοθήκη Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου σε ολόκληρο το νησί, η οποία, έχει εξελιχθεί σε σημαντικότατο πνευματικό και δημιουργικό κέντρο σε όλη τη γύρω περιοχή, συγκεντρώνοντας μεγάλο αριθμό παιδιών, οργανώνοντας εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με τους δασκάλους και τους νηπιαγωγούς των σχολείων της περιοχής και έχοντας και την αμέριστη αποδοχή και στήριξη της τοπικής κοινωνίας.
Παρά τα αισιόδοξα εκ πρώτης όψεως αυτά δεδομένα, ο Δήμαρχος Κυθήρων κ.Κουκούλης, σε σχετική επιστολή του (από 12/02/2009 και με αρ.πρωτ.19/40/594), εκφράζει την έντονη ανησυχία και αγωνία του για το μέλλον της βιβλιοθήκης, επισημαίνοντας ότι κινδυνεύει να κλείσει, επειδή ο Οργανισμός «ελλείψει των απαιτούμενων πόρων», δεν μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερή και αδιάλειπτη μισθοδοσία της μιας και μοναδικής υπαλλήλου. Αναφέρει δε περαιτέρω ότι ο Δήμος Κυθήρων αδυνατεί να αναλάβει μία, επιπλέον, τόσο μεγάλη δαπάνη, δεδομένου ότι καλύπτει (παράτυπα, όπως τονίζει ο Δήμαρχος) τα έξοδα στέγασης και λοιπά έξοδα της βιβλιοθήκης (καθαριότητα, ηλεκτρικό, ύδρευση και τηλέφωνο), με μοναδικό σκοπό «να βοηθήσει στη λειτουργία της … προς όφελος των νέων του νησιού».
Τα καταγγελλόμενα, εξάλλου, στην επιστολή Δημάρχου Κυθήρων, κ.Κουκούλη, ενισχύονται και από το γεγονός ότι αρκετά χρόνια τώρα η λειτουργία του Οργανισμού Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου «καρκινοβατεί» ( ήδη το ίδιο το Δ.Σ. του Οργανισμού με απόφασή του την είχε αναστείλει κατά τα 2006 επί εξάμηνο και πλέον), και παρά τις όποιες κρατικές επιχορηγήσεις δε φαίνεται να μπορεί να εγγυηθεί το εργασιακό μέλλον των εργαζομένων του και άρα και τη βιωσιμότητα των βιβλιοθηκών, που επιτελούν τόσο σημαντικό έργο. Επιπλέον, καθυστερεί κατά περιόδους και για μεγάλα χρονικά διαστήματα την καταβολή των δεδουλευμένων τόσο της υπαλλήλου της βιβλιοθήκης στο Λιβάδι Κυθήρων – όσο και των συναδέλφων της που υπηρετούν στις αντίστοιχες βιβλιοθήκες της Χώρας.
Τέλος, είναι άξιο να επισημανθεί ότι το ίδιο το ΥΠ.Ε.Π.Θ. σε παλαιότερη (Νοέμβριος 2006) σχετική με το θέμα της λειτουργίας του Οργανισμού Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών ανακοίνωση – απάντησή του, (με αφορμή καταγγελίες σε βάρος του για ολιγωρία και παραλείψεις), αναγνωρίζει ρητά ότι «…Οπωσδήποτε απαιτούνται να γίνουν πολλές ενέργειες ακόμα για την εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό σε θέματα οργάνωσης και λειτουργίας του Οργανισμού».
Παρά ταύτα τίποτα δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα και βιβλιοθήκες και εργαζόμενοι φαίνεται να τελούν για μία ακόμα φορά «υπό προθεσμία».

22 Φεβρουαρίου 2009

Το τόξο του Οδυσσέα

Το διαδικτυακό ραδιόφωνο radiobubble φιλοξενεί στη συχνότητα του "To Tόξο Του Οδυσσέα", μια παραγωγή της Λέσχης των Τιποτένιων. Οι παραγωγοί του το χαρακτηρίζουν ως audio book, όμως ακούγοντας το μυαλό πάει περισσότερο σ αυτό που λέμε προφορική εξιστόρηση – προφορική μαρτυρία.  

"To Tόξο Του Οδυσσέα" βασίζεται στις αφηγήσεις του "Δημοσθένη Κανένα", ο οποίος μπαρκάρησε στα δεκάξι του σε ένα γκαζάδικο, κυνηγώντας ένα φάντασμα, μία ελληνοολλανδή έφηβη από το Ρότερνταμ, τη Δάφνη. «Δεν μπορεί, όλα τα καράβια, κάποια στιγμή πιάνουν Ρότερνταμ», είχε σκεφτεί. Το καράβι, έκανε τρία χρόνια να πιάσει Ρότερνταμ. Την έψαξε μα δεν την βρήκε. Ήταν με τους γονείς της στην Ελλάδα. Φτάσανε κάποια στιγμή στο Ντέρμπαν. Ο Δημοσθένης την κοπάνησε, χωρίς χαρτιά, σκαστός απ’το καράβι. Έμεινε δέκα χρόνια στη Νότιο Αφρική. Ντέρμπαν, Καίηπ Τάουν, Γιοχάνεσμπουρκ. Μετά, έφυγε με μιά ελβετή, -μιγάδα, απ’το Ρεγιουνιόν- και πήγε στην Ελβετία γιά ένα χρόνο. Βαρέθηκε και πήγε στην Αμερική. Μέτφορντ - Όρεγκον, τριάντα χρόνια. Μεγάλος πλέον, παντρεμένος – χωρισμένος, έβαλε μπροστά του ένα κασετοφωνάκι όπου κατέγραψε την Οδύσσεια του.  

Αυτές τις ηχογραφήσεις τις επεξεργάστηκε η Λέσχη των Τιποτένιων, τις εμπλούτισε με μουσική και τις παρέδωσε για ακρόαση, μέσω του διαδικτυακού ραδιοφώνου radiobubble, όπου παρέχεται η δυνατότητα είτε να το ακούσει κάποιος on-line είτε να το κατεβάσει (download) και να το ακούσει όποτε και όπου θέλει. Συγκεκριμένα λοιπόν η αφήγηση χωρίζεται σε δύο μέρη, εκ των οποίων το πρώτο ξεκινάει το 1959 στο Φάληρο και τελειώνει δώδεκα χρόνια μετά στο Λοκάρνο της Ελβετίας. Το δεύτερο μέρος ξεκινάει με την αναχώρηση του Δ.Κ. γιά τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, μετά την επιστροφή του στο Φάληρο.  

Ως την στιγμή που δημιουργείται η παρούσα ανάρτηση έχουν «ανέβει» 18 κεφάλαια, δηλ. έχει ολοκληρωθεί το πρώτο μέρος. Αναλυτικά:
Μέρος Πρώτο
 Κεφάλαιο 1. Δάφνη
 Κεφάλαιο 2. Το φυλάδιο.
Κεφάλαιο 3. Night train.
Κεφάλαιο 4. Cardiff
Κεφάλαιο 5. Cuba.
Κεφάλαιο 6. Cuba-Varna.
Κεφάλαιο 7. Βουλγαρία.
Κεφάλαιο 8. New Orleans-Panama.
Κεφάλαιο 9. Κοπάνα πρώτη: Los Angeles.  
Κεφάλαιο 10.Μανούσος.
Κεφάλαιο 11.Κολοκοτρώνης.
Κεφάλαιο 12.Ιαπωνία.  
Κεφάλαιο 13.Filipines-Athens [not Roterdam].
Κεφάλαιο 14.Serse la femme.  
Κεφάλαιο 15.Ωνάσης.
Κεφάλαιο 16.Αίγυπτος.
Κεφάλαιο 17.Rotterdam [at last].  
Κεφάλαιο 18.Ντέρμπαν

 Με αφορμή "To Tόξο Του Οδυσσέα" γεννήθηκαν μια σειρά από σκέψεις που σχετίζονται με τα τεκμήρια προφορικής μαρτυρίας, τα audio books (ακουστικά βιβλία) και τις βιβλιοθήκες – αρχεία. Θα τις φιλτράρουμε, θα τις διασταυρώσουμε και θα τις παρουσιάσουμε σε μια επόμενη ανάρτηση Καλή σας ακρόαση  

Πηγές: διαδικυακό ραδιόφωνο Radiobubble "Το πρώτο audio book στην Ελλάδα", εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 21-01-2009

18 Φεβρουαρίου 2009

Θησαυρός Ελληνικών Όρων

 
Ο πρώτος Θησαυρός Ελληνικών Όρων που διατίθεται ελεύθερα στο Διαδίκτυο (διατίθεται και σε cd-rom μορφή) Ο Θησαυρός Ελληνικών Όρων περιλαμβάνει ένα ελεγχόμενο λεξιλόγιο γενικής ορολογίας με τις κάθετες (ιεραρχικές) και οριζόντιες συσχετίσεις μεταξύ των εννοιών, και απόδοση των όρων και στην αγγλική γλώσσα. Σχεδιάστηκε με βάση διεθνή πρότυπα και υποστηρίζει την αναζήτηση και ανάκτηση πληροφοριών. Η ανάπτυξη του Θησαυρού ξεκίνησε στις αρχές του 2002, μετά την ολοκλήρωση από το ΕΚΤ της ελληνικής μετάφρασης της 13ης συνοπτικής έκδοσης της Δεκαδικής Ταξινόμησης Dewey.  

Οι ανάγκες των ελληνικών βιβλιοθηκών στο σύγχρονο ηλεκτρονικό περιβάλλον (αυτοματοποίηση, αυξανόμενος όγκος ψηφιακού περιεχομένου) υπαγόρευαν ως επόμενο βήμα τη δημιουργία ενός εργαλείου το οποίο, με την απαραίτητη "επένδυση" από την πλευρά του βιβλιοθηκονόμου-ευρετηριαστή για την αφομοίωση και εφαρμογή του, θα μπορούσε να βελτιώσει σε βάθος χρόνου την ικανότητα του χρήστη για αποτελεσματική αναζήτηση της πληροφορίας. Ο θησαυρός, συνδυάζοντας τη χρήση φυσικής γλώσσας με το λογικό συσχετισμό των εννοιών, προέβαλλε ως η πλέον κατάλληλη λύση. Η διεθνής πρακτική έχει δείξει ότι, πέρα από την κάλυψη των αναγκών ευρετηρίασης, ο θησαυρός μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση βελτιωμένων και πιο ολοκληρωμένων λύσεων στον τομέα της ανάκτησης πληροφορίας. 

Η καθοδήγηση του χρήστη στην επιλογή του κατάλληλου όρου αναζήτησης βασίζεται στην παρουσίαση μιας σαφούς εικόνας του εκάστοτε γνωστικού πεδίου και στην ανάδειξη των σταθερών σημασιολογικών σχέσεων που απορρέουν από τις ίδιες τις έννοιες και δεν εξαρτώνται από κανένα συγκεκριμένο τεκμήριο. Από τη φύση του, όμως, ο Θησαυρός Ελληνικών Όρων δεν θα μπορούσε να προκύψει με μετάφραση ή προσαρμογή αντίστοιχου ξενόγλωσσου εργαλείου. Το πλέγμα των σχέσεων μεταξύ των εννοιών είναι αδύνατο να μεταφυτευθεί από ένα γλωσσικό και πολιτισμικό περιβάλλον σε ένα άλλο. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός νέου θησαυρού, που θα προέκυπτε από την αξιοποίηση προϋπάρχοντος υλικού (κυρίως των θεματικών επικεφαλίδων της ΕΒΕ και άλλων θεματικών όρων που χρησιμοποιούνται στις ελληνικές βιβλιοθήκες) και την ενσωμάτωση του υλικού αυτού στο προϊόν πρωτότυπης έρευνας και εργασίας.  

Για την προετοιμασία του έργου, μελετήθηκαν τα διεθνή και ελληνικά πρότυπα για τη συγκρότηση θησαυρών και συγκεντρώθηκε σχετική βιβλιογραφία. Τα μέλη της Επιτροπής Ανάπτυξης Θησαυρού (ΕΑΘ) ανέλαβαν και επεξεργάστηκαν επιμέρους θεματικές ενότητες, και η ολομέλεια στις μηνιαίες συνεδριάσεις της εξέταζε τα μεθοδολογικά προβλήματα και λάμβανε τις σχετικές αποφάσεις. Το ΕΚΤ προχώρησε στην προμήθεια ειδικού λογισμικού διαχείρισης θησαυρών (SIS-TMS) από το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Ηράκλειο Κρήτης), σε συνεργασία δε με το Ινστιτούτο πραγματοποίησε προσαρμογές στο λογισμικό με βάση τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου έργου.  

Η πρώτη έκδοση διατέθηκε με τη μορφή CD-ROM, ως ηλεκτρονική εφαρμογή που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την "iLang Γλωσσική Καινοτομία", εταιρεία-τεχνοβλαστό του Ινστιτούτου Επεξεργασίας του Λόγου. Η πρώτη έκδοση καλύπτει τις βασικές έννοιες ενός ευρέος φάσματος γνωστικών πεδίων, με μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα ελληνικού και ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Στο πλαίσιο του Θησαυρού αναπτύχθηκε ενότητα με εξειδικευμένη ιατρική ορολογία που μπορεί να λειτουργήσει και αυτόνομα. Παράλληλα, ήδη προχωρεί η περαιτέρω ανάπτυξη και εξειδίκευση του Θησαυρού Ελληνικών Όρων σε επιλεγμένες θεματικές ενότητες, που καθορίζονται με βάση συγκεκριμένες ανάγκες ομάδων χρηστών. 

Στόχος είναι η οργάνωση και ανάκτηση πληροφοριών που σχετίζονται με τις επιστήμες υγείας. Σε εξέλιξη βρίσκεται η ανάπτυξη ενοτήτων εξειδικευμένης ορολογίας και για άλλους επιστημονικούς κλάδους. Σταθερή επιδίωξη του ΕΚΤ είναι ο διαρκής εμπλουτισμός και βελτίωση του σημαντικού αυτού εργαλείου, που μόνο μέσα από την καθημερινή πρακτική εφαρμογή του στο πεδίο της πληροφόρησης από τους επαγγελματίες του χώρου μπορεί να εξελίσσεται και να ωριμάζει, συμβάλλοντας έτσι στην κάλυψη των σημερινών και μελλοντικών αναγκών του συνόλου των πληροφοριακών οργανισμών. πηγή: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης: Προϊόντα

16 Φεβρουαρίου 2009

Language Learning with.....

Στο διαδίκτυο υπάρχουν αρκετές e-learning ιστοδελίδες που αξιοποιούν τις δυνατότητες που προσφέρει η web 2.0 τεχνολογία. Το Livemocha είναι ένα χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα. Πρόκειται για μια ιστοσελίδα δωρεάν εκμάθησης ξένων γλωσσών. 

Με την διαδικασία της εγγραφής δημιουργείται αυτόματα ο προσωπικός λογαριασμός κάθε χρήστη, όπου καταγράφονται η πρόοδος, το επίπεδο, οι παρατηρήσεις κ.α. Κάθε γλώσσα έχει μαθήματα χωρισμένα σε επίπεδα. Η επιτυχής ολοκλήρωση κάθε βαθμίδας οδηγεί στην αμέσως επόμενη (ανώτερη σε βαθμό δυσκολίας). Το υλικό που προσφέρεται είναι οπτικοακουστικό και λειτουργεί ως ένα είδος ομιλούντος βιβλίου, το οποίο καθοδηγεί το χρήστη, είτε επιβραβεύοντας είτε διορθώνοντας τον. 

Επιπλέον παρέχονται υπηρεσίες όπως: Audio Comments My Submissions Peer Review Group Chat Sessions Mp3 Audio Podcast Leaderbroad Improvements Υπάρχουν και δυο ιστολόγια που ενισχύουν τη λειτουργία του Livemocha, συγκεκριμένα το MochaTalk: from idea to market και το Livemocha Community Blog. Το Livemocha δεν προσφέρει πτυχίο. Είναι απλά ένας πλήρης οδηγός εκμάθησης, που επιτρέπει στον εκάστοτε χρήστη να φτάσει στο τέρμα με τους δικούς του ρυθμούς, έχοντας καθορίσει το πρόγραμμα των σπουδών του, ανάλογα με τον ελεύθερο χρόνο του, τη διάθεση του αλλά και το επίπεδο γνώσης που θέλει. 



.

10 Φεβρουαρίου 2009

Εξιστόρηση αναγνωστικής πορείας II

Όταν ήμουν πολύ πολύ μικρή η μαμά μου, μου διάβαζε παραμύθια, δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να θυμηθώ τις εκδόσεις…αλλά, θυμάμαι ακόμη τη μυρωδιά του χαρτιού δίπλα από το μικρό μου κρεβατάκι…αλλά, θυμάμαι ακόμη την εικονογράφηση και τέλος, θυμάμαι ακόμη το αγαπημένο μου παραμύθι, «Ο βάτραχος που έγινε πρίγκιπας» των αδελφών Grimm

Και κάπως έτσι, λέω να αρχίσω την εξιστόρηση της δική μου αναγνωστικής πορείας, αλλά πριν αρχίσω, θα δηλώσω ότι από τη στιγμή που μου δίνεται η δυνατότητα, σήμερα, εδώ, να γράψω πιο ελεύθερα από τα συνηθισμένα, θα γράψω συγχρόνως και κάποιες σκέψεις μου. Έτσι, λοιπόν, θα προσθέσω, ότι μεγάλωσα και θα συμπληρώσω κάτι ακόμη για το αγαπημένο μου παραμύθι, κάτι που άκουσα σε μία διαφήμιση κινητής τηλεφωνίας και νομίζω, ότι ταιριάζει και νομίζω, ότι μου αρέσει…«δε θα γίνεις πρίγκιπας ποτέ…βατραχέ…βατραχέ…». Και έτσι, απλά θα συνεχίσω. 

Μεγαλώνοντας, άρχισα το παιχνίδι, στη γειτονιά, στο δρόμο, όμορφες, ξέγνοιαστες εποχές, που καιρός για διάβασμα…το παιχνίδι ήταν η ζωή μου… Μια μέρα κάπου στην πέμπτη δημοτικού πρέπει να ήμουν, με κάλεσε η φίλη μου η Ισμήνη σπίτι της, να παίξουμε. Η Ισμήνη ήταν η καλύτερη μαθήτρια της τάξης. Όταν μπήκα στο δωμάτιο της τρελάθηκα, αντί για παιχνίδια είχε βιβλία, πολλά βιβλία και ήρθε η ανάμνηση, η ανάμνηση της μυρωδιά του χαρτιού, που από τότε έγινε λατρεία. Όταν ήρθε η ώρα να φύγω, είχα παραμάσχαλα και το πρώτο βιβλίο της αγαπημένης συγγραφέως των νεανικών μου χρόνων, Cristine Noestlinger. Από τότε, διάβαζα ότι βρίσκονταν στα χέρια μου. 

Μοίραζα λοιπόν, το χρόνο μου ανάμεσα στο παιχνίδι και ανάμεσα στο διάβασμα…(το εξωσχολικό, φυσικά…) παρέα εκείνη την εποχή μου έκανε ο Μενέλαος Λουντέμης…μέχρι και σήμερα Μετράω τα Άστρα… Όταν έφτασα στο γυμνάσιο-λύκειο γνώρισα τον Tom Robbins…από τις εκδόσεις Aquarius (αγαπημένες εκδόσεις…) και μύρισα το Άρωμα του Ονείρου…και απλά κόλλησα…Ένα βράδυ, ανακάλυψα τον J.R.R. Tolkien και αυτοσυστήθηκα στα χόμπιτ, στα ξωτικά και στους νάνους…Κάπου εκεί, στην εφηβεία επαναστάτησα…και μαζί με τη γενιά των beats άρχισα να περπατώ Στο Δρόμο με τον Jack Kerouac, και να τρώω σε Γυμνό Γεύμα μαζί με τον William S. Burroughs. Με παρέα την Ursula K. Le Guin πέρασα σε άλλους κόσμους και πιο συγκεκριμένα Ο Αναρχικός των Δύο Κόσμων, το Έπος της Γαιοθάλασσας…  

Ανάμεσα στην εφηβεία και στα σχολικά μου χρόνια μίσησα την ποίηση, παρόλο που στο δικό μου ημερολόγιο υπάρχουν πολλά και διάφορα….Λυπάμαι αλλά δεν κατάφερα να τετραγωνοποιήσω τη φαντασία μου, λυπάμαι αλλά δεν κατάφερα να διαβάσω μέσα από αναλύσεις και επεξηγήσεις… Κάπου εκεί άρχισα να δουλεύω και μεγάλωσα τη συλλογή μου και γνώρισα την Πολιτεία στην Ασκληπιού και συνάντησα τον τύπο με τα γυαλάκια και τα μακριά μαλλιά…Τον παρακολουθούσα είτε από μακριά είτε κοντά να μιλάει για βιβλία, να μιλάει για συγγραφείς, να μιλάει για λογοτεχνία… Όταν έφτασα στην τρίτη λυκείου συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να διαλέξω τι θα κάνω στη ζωή μου, άνοιξα, λοιπόν, ένα σχολικό βοήθημα (το πρώτο…) με τίτλο «Μετά το λύκειο τι?) και εκεί προς μεγάλη μου χαρά, ανακάλυψα τη Σχολή μας και πέρασα… Στα φοιτητικά μου χρόνια…συνέχισα το διάβασμα, διάβαζα τα πάντα, αλλά έγινα πιο εκλεκτική, άρχισα να προσέχω τις εκδόσεις, άρχισα να προσέχω τη βιβλιοδεσία, άρχισα να πηγαίνω στις εκθέσεις, άρχισα να πηγαίνω στο παζάρι, μαζί με την Κατερινούλα ( ιεροτελεστία να βγάζεις τις τιμές όταν γυρίζεις σπίτι…τιμές που χρόνο με το χρόνο ανεβαίνουν…φυσικά…). 

Κάπως έτσι, ανακάλυψα, τις εκδόσεις Πλέθρον, Ελεύθερος Τύπος, Πόλις, Ερατώ, Π. Τραυλός, Άγρα, Οξύ, Γαβριηλίδης…. Την εποχή της πρακτικής μου την πέρασα στο ΜΙΘΕ. Εκεί γνώρισα την άλλη Κατερίνα…εκεί έμαθα για τη φιλοσοφία, που ακόμη και σήμερα τη μαθαίνω…τελευταία αγαπημένη μου απόκτηση ο Εικονογραφημένος Άτλας της Φιλοσοφίας του Ubaldo Nicola… Μελετώντας την Ποιητική…αποφάσισα να αφήσω τι φαντασία μου ελεύθερη και άρχισα να γράφω, σενάρια, και άρχισα να διαβάζω για την έβδομη τέχνη, μέσα από τις εκδόσεις Αιγόκερως… Συγχρόνως, αναζήτησα και τον έρωτα, σε όλες τις μορφές του, Jean-Jacques Pauvert, Η Ερωτική Λογοτεχνία., Marquis de Sade, σειρά Αφροδίτη από τον εκδοτικό οίκο Π. Τραυλός….κ.ά.

Πριν λίγα χρόνια, τελείωσα το μεταπτυχιακό μας, ένα από τα πιο δύσκολα εγχειρήματα της ζωής μου. Πρώτη φορά, περίπου δύο χρόνια σταμάτησα το διάβασμα και το έριξα στην πληροφορική και το έριξα, στην επιστήμη της πληροφορίας και έμαθα τη Βίβλο μας, απ έξω…  

Τελειώνοντας, αυτό το κατεβατό, θα πω ότι τώρα πια, ξαναγύρισα στα παλιά, ξαναγύρισα στον πράσινο βάτραχό μου, που τελικά μπορεί να μην είναι ένας πρίγκιπας, αλλά μάλλον είναι ήρωας των παιδικών μου αναγνωσμάτων, από τα παιδικά μου παραμύθια, από τα παιδικά μου κόμιξ…και μάλλον είναι ένας πειρατής… όπως καταλάβατε ξαναδιαβάζω παραμύθια, γράφω παραμύθια…

Α! και δειλά δειλά… μετά τα τριάντα, μίλησα και στον τύπο από την Πολιτεία…που μπορεί πια να μην έχει μακριά μαλλιά…αλλά οι γνώσεις του για τη λογοτεχνία είναι απίστευτες…Πόσα θα είχα μάθει αν του μίλαγα νωρίτερα?…Ωστόσο, ποτέ δεν είναι αργά για να σου συστήσουνε ένα καλό βιβλίο. Η τελευταία πρότασή του, λοιπόν, είναι…Το Οριζόντιο Ύψος: και άλλες αφύσικες ιστορίες Αυτά Καλή συνέχεια… Μ.Ν.

2 Φεβρουαρίου 2009

Εξιστόρηση αναγνωστικής πορείας

Ξετυλίγοντας το κουβάρι των αναγνωστικών μου αναμνήσεων, με αφορμή την ενδιαφέρουσα πρόσκληση του "Βιβλιοθηκάριου", συνειδητοποίησα για πρώτη φορά μερικά πράγματα, τα οποία μοιράζομαι μαζί σας: Το μεγαλύτερο ποσοστό της βιβλιοθήκης μου αποτελείται από λογοτεχνικά βιβλία. Την καλύτερη θέση στα ράφια έχουν τα βιβλία θεάτρου (κείμενα, κριτικές, λευκώματα, δοκίμια). Τα βιβλία γυναικών συγγραφέων αποτελούν μειοψηφία. Ανά περίοδο «κολλούσα» με συγγραφείς και εκδόσεις, σε σημείο εξάντλησης της εργογραφία τους ή του καταλόγου τους (παρακάτω δίνω τίτλους βιβλίων που ακόμα και σήμερα αποτελούν μικρές αδυναμίες ή μεγάλες εμμονές). Ως τώρα απέτυχα παταγωδώς στις απόπειρες ανάγνωσης φιλοσοφίας, ποίησης και Ν. Καζαντζάκη. Τέλος (θέμα ψυχανάλυσης) δεν μου άρεσε, και δεν μου αρέσει να διαβάζω βιβλία που έχω δανειστεί, είτε από φίλους, είτε από βιβλιοθήκες. Τα περισσότερα από αυτά, πριν σχεδόν τα τελειώσω και τα επιστρέψω, τα αγοράζω. Μεγάλο πένθος όταν κάποιο από αυτά ήταν ή είναι εξαντλημένο…. 

Όπουςςς δεν υπάρχει στα ράφια μου κανέναν βιβλίο βιβλιοθηκονομίας, κι όμως θα έπαιρνα όρκο ότι κάπου είχα έναν Μπώκο…… 

 Πιάνοντας το νήμα από την αρχή, θυμάμαι ότι το πρώτο βιβλίο που κατάφερα, κάπου στη μέση του δημοτικού, να διαβάσω ολόκληρο (χρειάστηκα κάπου στους 6 μήνες), ήταν η «Ιστορία ενός καρυοθραύστη» του Αλ. Δουμά από τις εκδ. Καστανιώτη. Τα περισσότερα βιβλία εκείνης της εποχής ήταν δώρα αγαπημένων προσώπων, βιβλία που ένιωθα την υποχρέωση ότι έπρεπε να τα διαβάσω. Όμως κάπου εκεί ανάμεσα στις σελίδες της «Ιόλης» και του «Θείου Πλάτωνα» η υποχρέωση μετατράπηκε σε απόλαυση. Έτσι από αρχάριος αναγνώστης σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινα βιβλιοφάγος. Μέχρι τα πρώτα χρόνια του γυμνασίου αγαπημένα βιβλία στάθηκαν τα βιβλία της «Νεανικής Σειράς» των εκδ. Καστανιώτη, οι συλλογές για παιδιά και νέους του Πατάκη (τι όμορφα εξώφυλλα και εικονογράφηση από το Σπ. Ορνεράκη), αλλά και τα βιβλία της «Παγκόσμιας Νεανικής Βιβλιοθήκης» του Ψυχογιού (βιβλιαράκια με ραμμένη ράχη και σκληρό εξώφυλλο). 

 Στα χρόνια του λυκείου γεννιούνται νέες αναζητήσεις, που οδηγούν σε διαφορετικά αναγνώσματα. Νέα μεγάλη αγάπη το θέατρο. Τα ράφια αρχίζουν να γεμίζουν με τα βιβλιαράκια των εκδ. Επικαιρότητα με Σαίξπηρ και Αρχαίες Ελληνικές Τραγωδίες - Τσέχωφ, T. Ουίλλιαμς, Πιραντέλλο από τις εκδ. Δωδώνη - Μητροπούλου, Χρυσούλης, Ποντίκας από τις εκδ. Γνώση. Ιδιαίτερη αδυναμία υπήρξαν οι εκδ. του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, με Μολιέρο, Ρακίνα, Μαριβώ. Παράλληλα τότε, αρχίζω να γνωρίζω τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, τον T. Ρούσσο (Μιχαήλ κ.α. διηγήματα), το Λ. Χρηστίδη (Ο τυχερός αριθμός του δόκτορος Μπου), τον Χ. Μίσσιο, τον Αντ. Σαμαράκη (Ζητείται Ελπίς), τον Τ. Λειβαδίτη (Εκκρεμές). Ένα από τα πολυδιαβασμένα βιβλία της εποχής εκείνης, υπήρξε η «Ελληνική Μυθολογία» του Ν. Τσιφόρου από τις εκδ. Ερμής. 

Την εποχή των Πανελλαδικών ξενυχτάω με τα βιβλία των Κάφκα (Πύργος εκδ. Κέδρος), Π. Ζισκίντ (Το περιστέρι εκδ. Ψυχογιός), Φ. Ντοστογιέφσκι (Αδερφοί Καραμαζοφ εκδ. Γκοβόστη), Ο. Ουάϊλντ (Το αηδόνι και το τριαντάφυλλο), Μ. Καραγάτση κ.α. Τέλος δίπλα στα λογοτεχνικά βιβλία προστίθενται τα πρώτα βιβλία της νέας αναγνωστικής αγάπης, της Ιστορίας.  

Ακολουθούν τα φοιτητικά χρόνια. Μεγάλη απογοήτευση η Σχολή, μεγάλη παρηγοριά τα βιβλιοπωλεία της Αθήνας. Στα ράφια της ξενόγλωσσης λογοτεχνίας ανακαλύπτω τον Β. Ναμπόκοφ (Επικίνδυνη στροφή, εκδ. Opera – Το μάτι, εκδ. Ερατώ), τον Τ. Λόντον (Γραφείο Δολοφονιών, εκδ. Πλέθρον), τον Τ. Ρόμπινς (Το άρωμα του ονείρου εκδ. Αίολος), το Ζ. Περεκ, τον Τ. Μπουκόφσκι, το Ζ. Μεσριν (Το ένστικτο του θανάτου εκδ. Ελεύθερος Τύπος) τον….τον…τον… Ιδιαίτερη μνεία οφείλω σε κάποιους εκδοτικούς οίκους, τους οποίους γνώρισα και «κόλλησα» την περίοδο εκείνη. 1. Εκδ. Ερατώ: κλασική λογοτεχνία σε εκδόσεις έργα τέχνης 2. Εκδ. Ιδεόγραμμα: μυρωδιά παραδοσιακού τυπογραφείου, άνθρωποι με μεράκι (Έγκλημα και Τιμωρία το Ντοστογιέφσκι σε μετάφραση Αλ. Παπαδιαμάντη και πρόλογο Εμμ. Ροϊδη) 3. Εκδ. Γαβριηλίδης: φροντισμένα βιβλία, σε εξαιρετικές μεταφράσεις (Φάουστ του Γκαίτε) 4. Εκδ. Οξύ: ανανεωτικό ρεύμα σε επίπεδο αισθητικής εκδόσεων αλλά και περιεχομένου (Ο βασιλιάς του πεζοδρομίου του Τζ. Πελεκάνος) 5. Εκδ. Τραυλός: εξαιρετική μεταξύ άλλων η λογοτεχνική σειρά «Κρύσταλλο», με μικρά σύγχρονα διαμαντάκια (Το τελευταίο δάκρυ του Στ. Μπένι, Εκκλησιαστής του Blisset, J.K Huysmans «Ανάποδα»).  

Στα ράφια της ελληνικής λογοτεχνίας γεννιούνται τέσσερις σχέσης ζωής. 1. Γ. Σκαρίμπας. Είχα κάνει κάποιες αποτυχημένες απόπειρες ανάγνωσης του έργου του αρκετά χρόνια πριν, όμως τελικά την κατάλληλη στιγμή ξανάρθε στα χέρια μου «Το βατερλώ δύο γελοίων» εκδ. Νεφέλη. 2. Ε.Χ. Γονατάς «Η Προετοιμασία», εκδ. Στιγμή. 3. Δ. Δημητριάδης «Λήθη και άλλοι 4 μονόλογοι», εκδ. Άγρα. 4. Ν. Παναγιωτόπουλος «Η ενοχή των υλικών», «Το γονίδιο της αμφιβολίας», «Αγιογραφία», εκδ. Πόλις.  

Με το πτυχίο στο χέρι και ένα σακίδιο στον ώμο, αρχίζει μια μικρή περιπλάνηση πριν την οριστική επιστροφή στα πάτρια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιπλάνησης δημιουργώ νέες εκλεκτές «αναγνωστικές» συγγένειες. - Ρεϊμόν Κενώ «Τα γαλάζια άνθη» εκδ. Καστανιώτη - Μ. Μπουλγκάκοφ «Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα» εκδ. Θεμέλιο - Ντ. Πενάκ «Εις υγείαν των δράκων» εκδ. Οδυσσέας - R.L. Stevenson «Η λέσχη της αυτοκτονίας» εκδ. Άγρα - Άρης Αλεξάνδρου «Το κιβώτιο» εκδ. Κέδρος - Αρ. Αντονάς «Ο φλογοκρύπτης» εκδ. Άγρα - Ρ. Αποστολίδης «Η πυραμίδα 67» εκδ. Εστία - Κ. Σινόπουλος «Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα» εκδ. Στάχυ

Επιστροφή στη φύση λοιπόν, πίσω στο σπίτι, όπου συνειδητοποιώ ότι έχω αρχίσει να ξεχνώ τα βιβλία μου. Πριν φύγω μπορούσα να αναγνωρίσω κάποιο βιβλίο από τη μυρωδιά του, συχνά με κλειστά μάτια από την υφή του. Με την πρώτη ματιά ήξερα ποιο βιβλίο λείπει ή είχε μετακινηθεί. Περασμένα μεγαλεία… Παρόλα αυτά, ο αναγνωστικός ζήλος συνεχίζεται αμείωτος, δίπλα στους Έσσε, Μπάροουζ, Μανν, Γκρην, Τόλκιν προστίθενται οι Ηρόδοτος, Λουκιανός, Όμηρος, βιβλία για τη σύγχρονη μουσική (Όξυ, Μεταίχμιο), βιβλία για την αρχιτεκτονική, κυρίως του Άρη Κωνσταντινίδη, ο Κ. Παπαγιώργης κ.α.  
Λίγο καιρό αργότερα η πολυπόθητη δουλειά σε βιβλιοθήκη ήρθε μαζί με τη ρουτίνα και τη συνήθεια. Κάπου εκεί αποφάσισα να κλείσω τις εκκρεμότητες μου με τους κλασικούς – σύγχρονους ή μη- (Ντοστογιέφσκι, Σταντάλ, Μαρκές, Μπόρχες, Καμύ, Καλβίνο, Ροϊδη, Μυριβίλη, Παπαδιαμάντη). Η πρώτες απόπειρες παράκαμψης του μεταφραστή είναι γεγονός, θύμα ο P. Auster (Oracle Night). Νέες εκδοτικές προσπάθειες διεκδικούν θέση στα πολυφορτομένα ράφια μου (δυστυχώς πια και στο πάτωμα) π.χ. τα βιβλιαράκια από τις εκδόσεις Χαραμάδα, Μαγικό Κουτί, Βαβέλ, Scripta, η ισπανόφωνη σειρά από τις εκδ. Σέλας, η σειρά Ιπποπόταμος από τις Εκδ. Ποταμός. 

Τέλος περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη μου, έχουν τα κόμιξ: ο «Κόρτο Μαλτέζε», το «Unshelved», o «Αστερίξ», o «Αρκάς», οι εκδ. ΚΨΜ, τα μουσικά fansines όπως το «Overdub», το «Fractal», το «Sense», το «Carousel», το «Muzine», τα εναλλακτικά περιοδικά όπως το «Οξυ», το «Futura», το «ΗΥΦΕΝ», τα λογοτεχνικά όπως το «Δέντρο», τη «Λέξη», το «Να ένα μήλο», ο "Μανδραγόρας", καθώς και μια σειρά από λευκώματα και βιβλία αφιερωμένα στο Νικόλαο Γύζη και τον Γιαννούλη Χαλεπά.  

Βιβλία αγωγής της ψυχής, βιβλία σύντροφοι ζωής, βιβλία ποιητές ήθους. Ο Κρ. Μπομπέν ξεκινάει την αφήγηση στο βιβλίο του Αιχμάλωτος του Λίκνου γράφοντας: «Όλη μου τη ζωή την πέρασα σε δυο πόλεις: στο Λε Κρεζό και στην πόλη που βρίσκεται από πάνω, μέσα στα σύννεφα», παραφράζοντας τον θα μπορούσα να πω ότι «Όλη μου την ζωή την πέρασα σε δυο κόσμους: στον κόσμο της καθημερινότητας και στον κόσμο που βρίσκεται εκεί μέσα, μέσα στις σελίδες των βιβλίων».